متیلن کلراید، همچنین به نام دی‌کلرومتان (DCM) شناخته می‌شود، یک مایع بی‌رنگ و فرار با بوی نسبتاً شیرین است. فرمول شیمیایی آن CH2Cl2 است که نشان‌دهنده دو اتم کلر، دو اتم هیدروژن و دو اتم کربن است. 

فرآیند تولید متیلن کلراید:

فرایند تولید متیلن کلراید، همچنین به نام دی‌کلرومتان (DCM)، از طریق چندین فرآیند شیمیایی انجام می‌شود. به طور معمول، این ماده از طریق کلریناسیون(Chlorination)  متان یا کلرومتان تولید می‌شود. در زیر توضیح ساده‌شده‌ای از فرایند تولید متیلن کلراید آورده شده است:
1. کلریناسیون
ماده خام اصلی برای تولید متیلن کلراید متان (CH₄) یا کلرومتان (CH₃Cl) است. واکنش کلریناسیون شامل واکنش متان یا کلرومتان با گاز کلر (Cl₂) در حضور یک کاتالیزور است، که معمولاً کربن فعال یا فریک کلرید است.
واکنش کلی کلریناسیون به صورت زیر است:

یا اگر از کلرومتان به عنوان ماده اولیه استفاده شود:

واکنش کلریناسیون منجر به تشکیل متیلن کلراید همراه با هیدروژن کلراید (HCl) به عنوان محصول فرعی می‌شود.

2. جداسازی و تصفیه: مخلوط واکنش سپس به فرآیندهای جداسازی منتقل می‌شود تا متیلن کلراید از محصولات فرعی از جمله هیدروژن کلراید جدا شود. از آنجائی که این مواد دارای نقطه جوش مختلفی هستند، روش تقطیر معمولاً برای جداسازی مؤثر است. متیلن کلراید دارای نقطه جوش پایین‌تری نسبت به هیدروژن کلراید است که جداسازی را ممکن می‌کند. هیدروژن کلراید که به عنوان محصول فرعی تولید می‌شود، می‌تواند بازیابی و به تدریج بازیافت شود تا مجدداً برای مصارف دیگر یا فرآیندهای شیمیایی دیگر مورد استفاده قرار گیرد.

3. تصفیه و رکتیفیکاسیون: برای به دست آوردن متیلن کلراید با خلوص بالا، رکتیفیکاسیون (تقطیر گسسته) ممکن است استفاده شود. این فرآیند به تفکیک بیشتر مواد بر اساس نقاط جوش آنها منجر می‌شود و محصول با خلوص بیشتری به دست می‌آید.
4. بازیابی و بازیافت: هیدروژن کلراید که به عنوان محصول فرعی تولید می‌شود، می‌تواند بازیابی و به تدریج بازیافت شود.
5. ذخیره‌سازی و توزیع: متیلن کلراید تصفیه‌شده سپس ذخیره و می‌تواند برای مصارف صنعتی مختلف شامل استفاده به عنوان حلال، پاک‌سازی رنگ یا در تولید مواد شیمیایی دیگر توزیع شود.

تولید کنندگان متیلن کلراید:

در سراسر جهان تولید کنندگان متعددی برای متیل کلراد وجود دارد. اما در میان همه این تولیدکنندگان Shandong Jinglin و همچنین LUXI در بازار ایران به نسبت سایرین شناخته شده تر هستند. در ادامه فهرستی از تولید کنندگان این محصول آورده شده است.
• SHANDONG JINGLIN
• LUXI
• INEOS
• OxyChem
• AkzoNobel
• Solvay

ایمنی در متیلن کلراید:

متیلن کلراید (دی‌کلرومتان) خطراتی برای سلامتی دارد و تماس با این ماده باید با احتیاط انجام شود. در زیر برخی از خطرات سلامتی مرتبط با متیلن کلراید آورده شده‌اند:
خطر تنفسی: بخارات متیلن کلراید می‌توانند آسیب‌زا باشند. تماس کوتاه مدت ممکن است علائمی از قبیل سردرد، سرگیجه، تهوع و خستگی ایجاد کند. تماس طولانی یا افزایش میزان تماس ممکن است عوارض جدی‌تری اعمال کند که شامل تأثیرات بر روی سیستم تنفسی و عصبی مرکزی می‌شود.

تأثیرات بر سیستم عصبی مرکزی: متیلن کلراید ممکن است بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر بگذارد. علائم تماس ممکن است شامل سرگیجه، سرخوشی، ابهام و در موارد شدید، بیهوشی باشد.
حریک چشمان، بینی و گلو: تماس با متیلن کلراید ممکن است باعث تحریک چشمان، بینی و گلو شود. این می‌تواند منجر به قرمزی، اشک‌ریزی و حساسیت شود.
تحریک پوست: تماس مستقیم با پوست ممکن است تحریک ایجاد کند. تماس طولانی یا تکراری ممکن است منجر به خشکی، قرمزی و در برخی موارد، درماتیت شود.
تأثیرات بر سیستم قلبی و عروقی: تماس با غلظت‌های بالای متیلن کلراید ممکن است بر سیستم قلبی و عروقی تأثیر بگذارد، باعث ناهنجاری‌های ضربان قلب (آریتمی) یا اثرات قلبی دیگر شود.
6. سرطان زائی: برخی از سازمان‌های بهداشت، از جمله آژانس بین‌المللی پژوهش در زمینه سرطان (IARC)، متیلن کلراید را به عنوان یک سرطان زا احتمالی برای انسان دسته‌بندی کرده‌اند. تماس طولانی مدت با غلظت‌های بالای متیلن کلراید، به ویژه در محیط‌های شغلی، با افزایش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان‌ها مرتبط شده است.
تأثیرات جانبی بر کبد و متابولیسم: متیلن کلراید موجب تغییرات متابولیک در بدن و تولید منوکسید کربن و سایر مواد می شود. مواد تولید شده می‌توانند به مسمومیت کبدی منجر شده و اکسید کربن موجود می‌تواند منجر به مسمومیت با اکسید کربن شود.
تأثیرات بر تولید مثل و رشد: مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که تماس با غلظت‌های بالای متیلن کلراید ممکن است به تأثیرات بر تولید مثل و رشد افراد منجر شود. زنان باردار باید از تماس با این ماده خودداری کنند.
مهم است به یاد داشت که هرچند متیلن کلراید ویژگی‌های مفیدی دارد، اما به دلیل خطرات بهداشتی و محیطی، استفاده از آن در برخی از محصولات مصرفی در برخی مناطق ممکن است محدود یا ممنوع شده باشد. کاربران و تولیدکنندگان باید هنگام کار با متیلن کلراید، به دستورالعمل‌های ایمنی و مقررات محلی پیروی کرده و از تجهیزات محافظ شخصی استفاده کنند. همچنین همواره باید به مقررات محلی و دستورالعمل‌ها توجه کنند تا از اجرای کارهای ایمن و دفع صحیح مطمئن شوند.

روش های نگهداری متیلن کلراید:

ذخیره‌سازی متیلن کلراید (دی‌کلرومتان) باید با در نظر گرفتن دقیق دستورالعمل‌ها و مقررات ایمنی انجام شود. در زیر توصیه‌های عمومی برای ذخیره‌سازی متیلن کلراید آورده شده‌اند:
مکان: متیلن کلراید را در یک منطقه با تهویه خوب و گردش هوای مناسب ذخیره کنید تا از تجمع بخارها جلوگیری شود. از ذخیره‌سازی در فضاهای محدود و بسته خودداری شود.
دما: متیلن کلراید باید در یک محل خنک و خشک ذخیره شود. از نزدیکی به منابع حرارتی، نور مستقیم خورشید و منابع اشتعال خودداری کنید.
تهویه: وجود تهویه مناسب در منطقه ذخیره‌سازی الزامی است تا غلظت بخارها حداقل شود. در صورت نیاز از پنجره‌ها یا سیستم‌های تهویه استفاده شود.
جنس ظروف: متیلن کلراید را در ظروف تأییدشده از جنس مواد سازگار با این ترکیب نگهداری کنید. به طور عمومی این ظروف از پلی‌اتیلن با چگالی بالا (HDPE) یا شیشه تهیه می‌شوند. اطمینان حاصل کنید که ظروف به درستی بسته شده و از نشتی جلوگیری شود.
جداسازی: متیلن کلراید را از مواد ناسازگار مانند اسیدهای قوی، بازها، عوامل اکسایش‌دهنده و مواد شیمیایی واکنش‌پذیر جدا نگهدارید. از تماس با موادی که ممکن است با آن واکنش نشان دهد، خودداری کنید.
برچسب‌گذاری: ظروف را با اطلاعات شناسایی و هشدارهای خطر مناسب به خوبی برچسب‌گذاری کنید. اطلاعاتی مانند نام شیمیایی، غلظت و هشدارهای خطر مرتبط را درج کنید. این امر به تشخیص محتوا و آگاهی افراد از خطرات ممکن کمک می‌کند.
روش‌های حمل و مصرف:روش‌های مناسبی برای انتقال متیلن کلراید به و از محل ذخیره‌سازی تدارک دیده شود. از تجهیزات مناسب مانند پمپ یا قیف استفاده کرده و دستورالعمل‌های ایمنی را دنبال کنید تا خطر ریزش و تماس با متیلن کلراید حداقل شود.
امنیت در برابر حریق: در منطقه ذخیره‌سازی اقدامات ایمنی در برابر حریق را اجرا شود. اطمینان حاصل شود که تجهیزات اطفا حریق مناسب برای حریق‌های شیمیایی در دسترس هستند و مقررات محلی در مورد ایمنی حریق شود.
واکنش اضطراری: برنامه واکنش در شرایط اضطرار داشته باشید که شامل روش‌های برخورد با نشتی یا تبخیر تصادفی است. پوشش ایمنی مناسب شخصی (PPE) برای افراد درگیر را فراهم کنید.
تطابق با مقررات: با مقررات محلی، منطقه‌ای و ملی در مورد ذخیره‌سازی مواد شیمیایی خطرناک از جمله متیلن کلراید هماهنگ باشید. با مجوزها یا محدودیت‌های ممکن در این زمینه آشنا شوید.
آموزش: آموزش به افرادی که در کنترل و ذخیره متیلن کلراید شرکت دارند الزامیست.

دانلود فایل PDF